Onderzoek naar interlandelijke adoptie leidde tot onthullingen van vervalste dossiers, grootschalige fraude en zelfs het bestaan van babyfarms. In 2021 gaven onderzoekers in een rapport aan te betwijfelen of een adoptiestelsel zonder misstanden wel kan bestaan. Ze adviseerden daarom om adopties tijdelijk te stoppen. Inmiddels heeft minister Weerwind besloten in de toekomst interlandelijke adoptie permanent te beëindigen. Kan adoptie tussentijds nog veilig gebeuren? En hoe is de situatie in Bulgarije, waar Roma-kinderen door diepgewortelde discriminatie vaker uit huis worden geplaatst en ter adoptie worden gesteld?
In 2021 gaven onderzoekers in een rapport aan te betwijfelen of een adoptiestelsel zonder misstanden wel kan bestaan. Inmiddels heeft minister Weerwind besloten in de toekomst interlandelijke adoptie permanent te beëindigen, maar de 500 lopende adoptieprocedures gaan nog wel door.
We onderzochten of die lopende adoptieprocedures nog wel verantwoord kunnen gebeuren. En daarvoor reisde ik met Wouter Boes naar Bulgarije, waar Roma-kinderen door diepgewortelde discriminatie vaker uit huis worden geplaatst en ter adoptie worden gesteld. Eenmaal geadopteerd zijn de banden met de familie voor altijd verbroken.
Deskundigen zijn bezorgd dat Bulgarije te snel kiest voor adoptie, in plaats van dat er wordt geïnvesteerd in het jeugdzorgstelsel. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat ouders niet goed geïnformeerd worden over de afstandsprocedure en daardoor hun kind kunnen kwijtraken. Dit is in strijd is met het Haags Adoptieverdrag.
Hoogleraar mensenrechten en kinderrechten Wouter Vandenhole van de Universiteit Antwerpen is adoptie-expert en was onderdeel van het panel dat het Vlaamse adoptiesysteem onderzocht: “In het hele traject zie je rode vlaggen opgaan, ik denk dat je toch heel voorzichtig moet zijn om verder te gaan met adopties uit Bulgarije.” Criminoloog Elvira Loibl van de Universiteit Maastricht vraagt zich op basis van het onderzoek van Zembla en Investico af of Bulgarije wel een betrouwbare partner is voor Nederland.
Sarah de Vos van International Child Development Initiatives (ICDI) riep na de uitzending en publicaties in Trouw, De Groene en Knack, met 50 mensenrechtenorganisaties, deskundigen en belangenvereniging, zoals Dong Hee ë��í�¬ (Stephanie) Kim ê¹� van Stichting ARAN – Adoptee Rights Activism Netherlands, en Defence for Children Nederland de minister op om per direct te stoppen.
Research: Charlotte Werkman, Marco de Lange
Eindredactie: Roelof Bosma
Samenwerking: Lotte Debrauwer, Machteld Veen
Camera: Wouter Boes en Alexander Koning.
Onderzoeksjournalist Bulgarije: Stanimir Vaglenov van 24Chasa.
Montage: Lennart Reijnders van Lofth B.V. postproductie
Voice over: Stephan Komduur
Audionabewerking: Ayla Versluis
Color grading: Jimmy Sulistio Samin
Productie: Belinda Folkersma en Jennifer Burger
Online: Eva Houtsma en Jules Parijs
Kijk hier de uitzending terug.